Het CBS heeft cijfers gepubliceerd over de ontwikkeling van banen in het 3e kwartaal. Hierbij is een bijzondere ontwikkeling te zien in de Zorg – sector, waaronder ook de kinderopvang valt. Terwijl overal het aantal banen is gegroeid is deze in de zorg nagenoeg gelijk gebleven, ondanks het hoge personeelstekort in alle sectoren van deze branche. Maar meer bijzonder dan er een afname was van bijna 3.000 banen bij de medewerkers, terwijl er toename was van bijna 3.000 banen met zelfstandigen.
Dit bevestigd het zorgwekkende beeld dat medewerkers uit dienstverband gaan om als zelfstandige aan de slag te gaan.
Gezondheids- en welzijnszorg – werkzame personen
De verhouding tussen het aantal werknemers en het aantal zelfstandigen (gezamenlijk de werkzame personen) begint steeds meer te veranderen, met name in 2022, zo blijkt uit de gegevens van het CBS. Het aandeel zelfstandigen is in het 3e kwartaal 2022 gestegen naar 15,7 % van het totaal aan werkzame personen. Dat houdt in dat er in de kinderopvang zo’n 15.000 tot 20.000 zelfstandigen zijn.
In de jaren na 2011 was er sprake van een crisis in Nederland, met hoge werkloosheidscijfers. Vanaf 2016 begon de economie weer aan te trekken. In dat jaar werd ook de wet DBA ingevoerd. In de coronajaren 2020 en 2021 nam het aantal werknemers in de zorg behoorlijk toe.
| Perioden | Tot. | Werkn. | Zelfst. | Werkn. | Zelfst. | Index Tot. | Index Werkn. | Index Zelfst. |
| 2011 | 1.420 | 1.231 | 189 | 86,69% | 13,31% | 103,20 | 105,30 | 91,30 |
| 2012 | 1.436 | 1.237 | 199 | 86,14% | 13,86% | 104,36 | 105,82 | 96,14 |
| 2013 | 1.427 | 1.224 | 203 | 85,77% | 14,23% | 103,71 | 104,70 | 98,07 |
| 2014 | 1.397 | 1.196 | 201 | 85,61% | 14,39% | 101,53 | 102,31 | 97,10 |
| 2015 | 1.378 | 1.175 | 203 | 85,27% | 14,73% | 100,15 | 100,51 | 98,07 |
| 2016 | 1.376 | 1.169 | 207 | 84,96% | 15,04% | 100,00 | 100,00 | 100,00 |
| 2017 | 1.403 | 1.192 | 211 | 84,96% | 15,04% | 101,96 | 101,97 | 101,93 |
| 2018 | 1.439 | 1.225 | 214 | 85,13% | 14,87% | 104,58 | 104,79 | 103,38 |
| 2019 | 1.493 | 1.275 | 218 | 85,40% | 14,60% | 108,50 | 109,07 | 105,31 |
| 2020* | 1.531 | 1.308 | 223 | 85,43% | 14,57% | 111,26 | 111,89 | 107,73 |
| 2021* | 1.573 | 1.345 | 228 | 85,51% | 14,49% | 114,32 | 115,06 | 110,14 |
| 2022 1e kw* | 1.608 | 1.359 | 249 | 84,51% | 15,49% | 116,86 | 116,25 | 120,29 |
| 2022 2e kw* | 1.615 | 1.364 | 251 | 84,46% | 15,54% | 117,37 | 116,68 | 121,26 |
| 2022 3e kw* | 1.605 | 1.353 | 252 | 84,30% | 15,70% | 116,64 | 115,74 | 121,74 |
Gezondheids- en welzijnszorg – banen
Ook bij het totaal aantal banen binnen de gezondheids- en welzijnszorg is een verschuiving zichtbaar. In 2022 begint het aandeel van banen bij zelfstandigen boven de 20 % te komen. Terwijl tot en met 2021 de index van zelfstandigen iets achterbleef bij deze van de werknemers, steeg deze in 2022 van 112,25 naar 122,52 in het 3e kwartaal.
| Perioden | Tot. | Werkn. | Zelfst. | Werkn. | Zelfst. | Index Tot. | Index Werkn. | Index Zelfst. |
| 2011 | 1.606 | 1.327 | 280 | 82,63% | 17,43% | 103,21 | 105,82 | 92,72 |
| 2012 | 1.621 | 1.333 | 289 | 82,23% | 17,83% | 104,18 | 106,30 | 95,70 |
| 2013 | 1.607 | 1.315 | 293 | 81,83% | 18,23% | 103,28 | 104,86 | 97,02 |
| 2014 | 1.575 | 1.283 | 292 | 81,46% | 18,54% | 101,22 | 102,31 | 96,69 |
| 2015 | 1.556 | 1.261 | 295 | 81,04% | 18,96% | 100,00 | 100,56 | 97,68 |
| 2016 | 1.556 | 1.254 | 302 | 80,59% | 19,41% | 100,00 | 100,00 | 100,00 |
| 2017 | 1.587 | 1.280 | 308 | 80,66% | 19,41% | 101,99 | 102,07 | 101,99 |
| 2018 | 1.628 | 1.314 | 314 | 80,71% | 19,29% | 104,63 | 104,78 | 103,97 |
| 2019 | 1.683 | 1.364 | 320 | 81,05% | 19,01% | 108,16 | 108,77 | 105,96 |
| 2020* | 1.727 | 1.399 | 328 | 81,01% | 18,99% | 110,99 | 111,56 | 108,61 |
| 2021* | 1.778 | 1.439 | 339 | 80,93% | 19,07% | 114,27 | 114,75 | 112,25 |
| 2022 1e kw* | 1.823 | 1.458 | 365 | 79,98% | 20,02% | 117,16 | 116,27 | 120,86 |
| 2022 2e kw* | 1.827 | 1.462 | 365 | 80,02% | 19,98% | 117,42 | 116,59 | 120,86 |
| 2022 3e kw* | 1.810 | 1.441 | 370 | 79,61% | 20,44% | 116,32 | 114,91 | 122,52 |
Toelichting begrippen
Een baan is een expliciete of impliciete overeenkomst tussen een persoon en een in Nederland gevestigde economische eenheid (een bedrijf, instelling of particulier huishouden) om gedurende een bepaalde periode of tot nader order tegen beloning werk te verrichten.
Een werkzaam persoon is iemand die een baan heeft bij een in Nederland gevestigd bedrijf of bij een particulier huishouden in Nederland. Werkzame personen kunnen worden onderscheiden in werknemers en zelfstandigen. Ze kunnen woonachtig zijn in Nederland, maar ook in het buitenland.
Tot de Gezondheids- en welzijnszorg worden de volgende branches gerekend.
| 86 | Gezondheidszorg |
| 86.1 | Ziekenhuizen en geestelijke gezondheids- en verslavingszorg met overnachting |
| 86.10 | Ziekenhuizen en geestelijke gezondheids- en verslavingszorg met overnachting |
| 86.10.1 | Universitair medische centra |
| 86.10.2 | Algemene ziekenhuizen |
| 86.10.3 | Categorale ziekenhuizen |
| 86.10.4 | Geestelijke gezondheids- en verslavingszorg met overnachting |
| 86.2 | Medische en tandheelkundige praktijken |
| 86.21 | Praktijken van huisartsen |
| 86.22 | Praktijken van medisch specialisten en medische dagbehandelcentra (geen tandheelkunde) |
| 86.22.1 | Praktijken van medisch specialisten en medische dagbehandelcentra (geen tandheelkunde of psychiatrie) |
| 86.22.2 | Praktijken van psychiaters en dagbehandelcentra voor geestelijke gezondheids- en verslavingszorg |
| 86.23 | Tandartspraktijken |
| 86.23.1 | Praktijken van tandartsen |
| 86.23.2 | Praktijken van tandheelkundig specialisten |
| 86.9 | Paramedische praktijken en overige gezondheidszorg zonder overnachting |
| 86.91 | Praktijken van verloskundigen en paramedici |
| 86.91.1 | Praktijken van verloskundigen |
| 86.91.2 | Praktijken van fysiotherapeuten |
| 86.91.3 | Praktijken van psychotherapeuten, psychologen en pedagogen |
| 86.91.9 | Overige paramedische praktijken (geen fysiotherapie en psychologie) en alternatieve genezers |
| 86.92 | Overige aanbieders van gezondheidszorg zonder overnachting en gezondheidsondersteunende diensten |
| 86.92.1 | Gezondheidscentra |
| 86.92.2 | Arbobegeleiding en re-integratie |
| 86.92.3 | Preventieve gezondheidszorg (geen arbobegeleiding) |
| 86.92.4 | Medische laboratoria, trombosediensten en overig behandelingsondersteunend onderzoek |
| 86.92.5 | Ambulancediensten en centrale posten |
| 86.92.9 | Samenwerkingsorganen op het gebied van gezondheidszorg en overige gezondheidszorgondersteunende diensten |
| 87 | Verpleging, verzorging en begeleiding met overnachting |
| 87.1 | Verpleeghuizen |
| 87.10 | Verpleeghuizen |
| 87.2 | Huizen en dagverblijven voor verstandelijk gehandicapten |
| 87.20 | Huizen en dagverblijven voor verstandelijk gehandicapten |
| 87.3 | Huizen en dagverblijven voor niet-verstandelijk gehandicapten en verzorgingshuizen |
| 87.30 | Huizen en dagverblijven voor niet-verstandelijk gehandicapten en verzorgingshuizen |
| 87.30.1 | Huizen en dagverblijven voor niet-verstandelijk gehandicapten |
| 87.30.2 | Verzorgingshuizen |
| 87.9 | Jeugdzorg en maatschappelijke opvang met overnachting |
| 87.90 | Jeugdzorg en maatschappelijke opvang met overnachting |
| 87.90.1 | Jeugdzorg met overnachting en dagverblijven voor jeugdzorg |
| 87.90.2 | Maatschappelijk opvang met overnachting |
| 88 | Maatschappelijke dienstverlening zonder overnachting |
| 88.1 | Maatschappelijke dienstverlening zonder overnachting gericht op ouderen en gehandicapten |
| 88.10 | Maatschappelijke dienstverlening zonder overnachting gericht op ouderen en gehandicapten |
| 88.10.1 | Thuiszorg |
| 88.10.2 | Welzijnswerk voor ouderen |
| 88.10.3 | Ondersteuning en begeleiding van gehandicapten |
| 88.9 | Maatschappelijke dienstverlening zonder overnachting niet specifiek gericht op ouderen en gehandicapten |
| 88.91 | Kinderopvang en peuterspeelzaalwerk |
| 88.99 | Ambulante jeugdzorg, maatschappelijk werk en advies en lokaal welzijnswerk |
| 88.99.1 | Ambulante jeugdzorg |
| 88.99.2 | Maatschappelijk werk |
| 88.99.3 | Lokaal welzijnswerk |
| 88.99.9 | Overig maatschappelijk advies, gemeenschapshuizen en samenwerkingsorganen op het gebied van welzijn |