Bedrijfstak-CAO

In veel sectoren in Nederland gelden collectieve afspraken over loon en arbeidsvoorwaarden. Deze afspraken liggen vast in een bedrijfstak-CAO. Zo’n cao geldt niet voor één organisatie, maar voor een hele branche. Op deze pagina lees je wat een bedrijfstak-CAO is, voor wie deze geldt en wat dit betekent voor werkgevers en werknemers.

Wat is een bedrijfstak-CAO? #

Een bedrijfstak-CAO is een collectieve arbeidsovereenkomst die is afgesloten voor een hele sector of bedrijfstak. De cao wordt meestal afgesproken tussen:

• één of meer werkgeversorganisaties, en
• één of meer werknemersorganisaties (vakbonden).

De afspraken in een bedrijfstak-CAO gelden voor alle werkgevers die onder de werkingssfeer van die cao vallen, en voor hun werknemers. Denk aan afspraken over:

• salaris en periodieken;
• werktijden en roosters;
• overwerk en toeslagen;
• vakantie en verlof;
• pensioen en vergoedingen.

Voor wie geldt een bedrijfstak-CAO? #

Een bedrijfstak-CAO geldt in principe voor alle werkgevers en werknemers die binnen de omschrijving (werkingssfeer) van de cao vallen. Dat hangt onder andere samen met:

• de branche of sector waarin een werkgever actief is;
• de activiteiten die het bedrijf feitelijk uitvoert;
• lidmaatschap van een werkgeversorganisatie die cao-partij is.

Als een cao bovendien algemeen verbindend is verklaard (AVV), moet in principe elke werkgever in de sector de cao toepassen, ook zonder lidmaatschap van een werkgeversorganisatie.

Hoe weet je of jouw werkgever onder een bedrijfstak-CAO valt? #

Twijfel je of er een bedrijfstak-CAO op jou van toepassing is? Controleer dan het volgende:

• Kijk in je arbeidsovereenkomst: vaak staat hierin vermeld welke cao geldt.
• Vraag bij HR of je leidinggevende welke cao op jullie organisatie van toepassing is.
• Controleer of je werkgever is aangesloten bij een branche- of werkgeversorganisatie.
• Raadpleeg het cao-register of informatiebronnen van de overheid of vakbonden.

Kom je er niet uit? Dan kun je ook contact opnemen met een vakbond, ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT).

Wat betekent een bedrijfstak-CAO voor werknemers? #

Voor werknemers biedt een bedrijfstak-CAO vaak duidelijkheid en bescherming. Belangrijke punten:

• Je hebt recht op minimaal de arbeidsvoorwaarden die in de cao zijn afgesproken.
• Je werkgever mag geen afspraken maken die voor jou ongunstiger zijn dan de cao.
• Je weet waar je aan toe bent qua loon, verlof, toeslagen en andere voorwaarden.
• Je kunt cao-afspraken nalezen in de cao-tekst en zo controleren of alles klopt.

Wat betekent een bedrijfstak-CAO voor werkgevers? #

Voor werkgevers in een sector met een bedrijfstak-CAO geldt dat zij:

• de cao moeten toepassen op alle werknemers binnen de werkingssfeer;
• zich moeten houden aan de minimale arbeidsvoorwaarden uit de cao;
• geen lagere of strijdige afspraken in individuele contracten mogen zetten;
• medewerkers goed moeten informeren over de toepasselijke cao.

Een bedrijfstak-CAO zorgt ook voor een gelijk speelveld: werkgevers concurreren niet op arbeidsvoorwaarden, maar op andere aspecten zoals kwaliteit en dienstverlening.

Bedrijfstak-CAO versus ondernemings-CAO #

Type cao	Geldt voor	Korte omschrijving
Bedrijfstak-CAO	Alle bedrijven in een sector	Afspraken gelden voor een hele branche of bedrijfstak.
Ondernemings-CAO	Eén specifieke organisatie	Afspraken gelden alleen binnen één bedrijf.

Een bedrijfstak-CAO is breder en sectorgericht; een ondernemings-CAO biedt maatwerk voor één organisatie. In beide gevallen moeten de afspraken passen binnen de grenzen van de wet.

Voordelen van een bedrijfstak-CAO #

• Gelijke minimale arbeidsvoorwaarden voor iedereen in de sector.
• Minder discussie over basisafspraken zoals loon en verlof.
• Meer rechtszekerheid voor werknemers.
• Minder concurrentie op arbeidsvoorwaarden tussen werkgevers.

Veelgestelde vragen (FAQ) #

Mag mijn werkgever van de bedrijfstak-CAO afwijken? #

Je werkgever mag nooit slechtere voorwaarden bieden dan in de cao zijn afgesproken. Wel mag in sommige gevallen ten gunste van de werknemer worden afgeweken, als de cao dat toestaat.

Geldt een bedrijfstak-CAO ook als mijn werkgever geen lid is van een brancheorganisatie? #

Dat hangt af van de situatie. Als de cao algemeen verbindend is verklaard (AVV), dan moet je werkgever de cao in principe toepassen, ook zonder lidmaatschap. Informeer bij HR, vakbond of OR als je hierover twijfelt.

Waar kan ik de tekst van de bedrijfstak-CAO vinden? #

De cao-tekst is vaak te vinden via vakbonden, werkgeversorganisaties, cao-registers of de website van de overheid. Ook je werkgever kan de cao beschikbaar stellen. De CAO Kinderopvang kan je hier vinden.

Kort overzicht #

• Een bedrijfstak-CAO geldt voor een hele sector of branche.
• De cao bevat afspraken over loon, werktijden, verlof, toeslagen en meer.
• Werknemers hebben recht op ten minste de voorwaarden uit de cao.
• Werkgevers zijn verplicht de cao toe te passen als deze op hen van toepassing is.
• Twijfel je? Controleer je contract, vraag HR of raadpleeg vakbond/OR.